Terk edilmiş kömür madenlerini güneş enerjisi santrallerine dönüştürmek Almanya büyüklüğünde bir ülkeye enerji sağlayabilir

Yunanistan, metrekare başına ortalama 4,45 kilowatt (kW/m²) güneş enerjisi potansiyeli, 2026’da kömürden çıkış hedefinin hızla yaklaşması ve AB üyesi bir ülke olarak destekleyici bir finansman ortamıyla kömürden güneş parklarına geçiş için en uygun ülke olarak görülüyor.

Türünün ilk örneği olan bir analize göre, terk edilmiş veya yakında kapanacak kömür madenlerinin güneş enerjisi tarlalarına dönüştürülmesi, Almanya büyüklüğünde bir ülkenin ihtiyacını karşılamaya yetecek enerji sağlayabilir.

Global Energy Monitor (GEM) araştırmacıları, 2020’den bu yana kapatılan ve 2 bin 89 kilometrekareye (km²) yayılan 312 yerüstü kömür madeni tespit etti.

Küresel Kömür Madeni Takibi (GCMT), rezervlerin tükenmesi nedeniyle 2030 yılı sonuna kadar 3 bin 731 km²’lik bir maden arazisinin daha işletmeciler tarafından terk edileceğini ortaya koyuyor.

Toplamda bu, güneş enerjisi projeleri için yeniden kullanılabilecek ve yaklaşık 300 GW yenilenebilir enerji üretebilecek tahmini 446 kömür madeni ve 5 bin 820 km² terk edilmiş arazi anlamına geliyor. Bu çok büyük bir miktar – bugün küresel olarak kurulu güneş enerjisi kapasitesinin yaklaşık yüzde 15’ine denk geliyor.

GEM’de Enerji Dönüşümü İzleyicisi proje yöneticisi olan Cheng Cheng Wu, “Kömürün mirası toprağa yazılmıştır, ancak bu miras geleceği tanımlamak zorunda değildir,” diyor.

Wu, “Kömür madenlerinden güneş enerjisine geçiş süreci devam ediyor ve bu potansiyel Avustralya, ABD, Endonezya ve Hindistan gibi büyük kömür üreticilerinde ortaya çıkarılmaya hazır,” diye ekliyor.

Kömür madenleri nerelerde dönüştürülebilir?

Çin şu anda kömürden güneş enerjisine dönüşüm projelerinde başı çekiyor. Halihazırda 14 GW kapasiteye sahip 90 adet kömürden güneş enerjisine dönüşüm projesi faaliyette ve 46 proje de boru hattında. Analistlere göre, yukarıdaki dört büyük kömür üreticisi, kömürden güneşe geçiş için küresel potansiyelin yaklaşık dörtte üçünü elinde tutuyor.

Rapor, Avrupa’da eski kömür madenlerini güneş santrallerine dönüştürmek için “son derece uygun” olan Yunanistan’ı öne çıkarıyor.

Metrekare başına ortalama 4,45 kilowatt (kW/m²) güneş enerjisi potansiyeli, 2026’da kömürden çıkış hedefinin hızla yaklaşması ve AB üyesi bir ülke olarak destekleyici bir finansman ortamı Yunanistan’ı bu geçiş için uygun ülke yapıyor.

Yunanistan’ın kuzeyindeki Batı Makedonya’da şirketler, eski Amynteo açık ocak linyit madeni sınırları içinde güneş parkları oluşturmak için çalışmaya başladılar bile. Ülkenin AB tarafından finanse edilen ulusal kurtarma planı Yunanistan 2.0, Orta Makedonya’da daha fazla güneş enerjisi projesini desteklemek için 175 milyon euro ayırdı.

Kömür madenlerini güneş enerjisi santrallerine dönüştürmenin avantajları nelerdir?

Yenilenebilir enerji kapasitesinin 2030 yılına kadar üç katına çıkarılması yönündeki küresel hedef göz önüne alındığında, terk edilmiş kömür madenleri temiz enerjiye geçiş için büyük bir fırsat sunuyor. Ancak faydalar bununla sınırlı değil.

GEM’de araştırmacı olan Hailey Deres, “Küresel yenilenebilir enerji hedefleri için arazi edinimi, paydaşlar ve karar vericiler arasında çatışmalarla dolu,” diyor. Geliştiriciler, yol kenarlarından rezervuarlara ve demiryolu raylarına kadar paneller için gözden kaçan alanları keşfetmekle meşguller ve eski kömür madenleri özellikle uygun bir yer.

“Dolayısıyla, bozulmuş arazilerin yeniden kullanılması, gezegenin dört bir yanındaki eski kömür madenlerine önemli yeni faydalar sağlayabilir,” diye devam ediyor.

Wu, “Madenlerin güneş enerjisi gelişimi için yeniden kullanılması, arazi restorasyonu, yerel istihdam yaratma ve temiz enerji dağıtımını tek bir stratejide bir araya getirmek için nadir bir şans sunuyor,” diye ekliyor.

“Doğru seçimlerle, sanayi çağına güç veren aynı toprak, şimdi acilen ihtiyaç duyduğumuz iklim çözümlerine güç vermeye yardımcı olabilir.”

Analistler, kömürden güneşe geçiş sahalarında toplam 259 bin 700 kalıcı iş ve 317 bin 500 geçici ve inşaat işi yaratılabileceğini tahmin ediyor. Bu rakam, kömür endüstrisinin 2035 yılına kadar küresel olarak çıkarması beklenen işçi sayısından daha fazla.

Eski kömür madenleri genellikle peyzajda bir yara izi olarak bırakılır, ancak bu yaklaşım aynı zamanda ıslah ve madencilikten sonra kalan pisliğin temizlenmesi için ekonomik bir teşvik sağlar.

GEM direktör yardımcısı Ryan Driskell Tate, “Mayınlı kömür sahaları temiz bir enerji geleceğine güç sağlamak için büyük bir potansiyel barındırıyor. Bu zaten gerçekleşiyor. Kömür ülkesinde yeni nesil güneş enerjisini inşa etmek üzere insanları çalıştırmak için doğru teşvik karışımına ihtiyacımız var,” diyor.

Euronews